بررسی نشانه‌شناختی تصاویر کتب کودکان بر اساس رویکرد نشانه‌شناسی اجتماعی: مطالعۀ موردی کتاب فارسی پایۀ اول دبستان

نویسندگان

  • لیلا نظری طرهان دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه رازی
چکیده مقاله:

از دیدگاه هلیدی (1994)، زبان انسان دارای سه نقش اصلی بازنمودی، بینافردی و متنی است که هر یک به‌ترتیب توسط ساخت گذرایی، ساخت وجهی و ساخت موضوعی تحقق می‌یابند. در سال‌های اخیر، بر اساس این فرض که تصاویر نیز نوعی گفتمان به شمار می‌‌‌روند، کرس و ون‌لیوون به موازات سه فرانقش بالا، فرانقش‌های بازنمودی، تعاملی و ترکیبی را برای مطالعۀ تصاویر مطرح ساخته‌اند که توجه بسیاری از محققین را به خود جلب نموده است. هدف این مطالعه بررسی 20 تصویر از کتاب فارسی پایۀ اول دبستان بر اساس چارچوب ارائه‎شده توسط کرس و ون‌لیوون (1996) است. نتایجِ تحلیل سه نقش بازنمودی، تعاملی و ترکیبی بیانگر آن است که تصاویر این کتاب برآنند تا الگوهای مسلط فرهنگ ملی را به مخاطبان کودک خود ارائه و تفهیم نمایند. تصاویر غالباً انسان‎های عادی و زندگی روزمره و سنتی ایرانی را به نمایش می‌گذارند و به لحاظ جنسیتی نیز مردان بیش از زنان بازنمود یافته‌اند. از مجموع 20 تصویر تحلیل‎شده، موضوع اصلی 19 تصویر انسان بوده‌ و تنها یک تصویر به موضوع حیوانات پرداخته است. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که این تصاویر، تصویری نسبتاً واقعی از زندگی مخاطبان منعکس می‌کنند. جایی که افراد، کنش‌ها و روابط اجتماعی آنها نقش و جایگاه مرکزی دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تصویرگریهای کتب تصویری کودکان پیش از دبستان در ایران

تصویرسازی معاصر ایران برخاسته از تجربیات تصویرگران دهه های گذشته ی ایران، تحت تأثیر شیوه های اروپایی و تلفیق آن با خصوصیات بومی، سنتی و قومی است. با تمام تلاش ‌هایی که در دهه ‌های اخیر در این راستا انجام پذیرفته، کودکان پیش از دبستان (گروه سنی الف) در ایران کمتر از دیگر گروه های سنی(گروه سنی ب، ج و د) مورد توجه نویسندگان و تصویرگران قرار گرفته اند و شاهد عدم توجه به کتاب های این گروه سنی می باش...

متن کامل

تضاد میان آموزش و پرورش و جامعه؛ بررسی کتاب فارسی اول دبستان

به دنبال تغییرات شدیدی که در قرن نوزدهم در جوامع صنعتی به وجود آمد، ضرورت سواد برای افراد جامعه مطرح شد و بتدریج مورد قبول اکثر کشورهای جهان قرار گرفت، به نوعی که امروزه تقریباً تمام کودکان در اثر وارد شدن به مدرسه، سواد و تخصص های لازم را کسب می کنند و به صورت افراد با سواد فعالیت های اجتماعی خود را در جامعه انجام می دهند. در اثر ورود کودکان به مدارس تغییر اساسی در چگونگی و همچنین کیفیت آموزش ب...

متن کامل

بررسی عناصر طبیعت در کتاب فارسی دوم دبستان

در پژوهش حاضر کتاب فارسی دوم دبستان که از پایه‌ای‌ترین کتاب‌های درسی به شمار می‌رود، از منظر یکی از جلوه‌های پر اهمیت رفتارهای اجتماعی- فرهنگی در جهان معاصر، یعنی از زاویه‌ی توجه به محیط زیست، بررسی می‌شود. به همین منظور عناصر طبیعت به هشت دسته‌ی عمده‌ی: جانوران، پرندگان، گیاهان، خوراکی‌ها، آسمانی‌ها، آب، و زمینی‌ها تقسیم شدند. سپس تمام موارد مربوط از کتاب استخراج گردید و براساس نظریه‌های زبان­...

متن کامل

تست تصاویر ناکامی روزنزویگ، فرم کودکان: نسخه فارسی (قسمت اول) محتوا، سازه‎ها و مفاهیم، و تصاویر

"تست تصاویر ناکامی روزنزویگ" یک فن نیمه فرافکن تشخیص شخصیت است که در طی نیم قرن گذشته به عنوان یک ابزار بالینی و درعین‎حال به عنوان یک روش پژوهشی با موفقیت به‎کار گرفته شده است. تست به‎منزلة روشی برای کشف مفاهیم نظریة ناکامی و آزمون شماری از ابعاد روش فرافکن بسط داده شده (روزنزویگ، 1945). بر اساس پژوهش‎های اولیه درباب مفاهیم روان‎تحلیلگری، همچون ناکامی، سرکوبی، و جهت‎ها و ریخت‎های پرخاشگری، فرم...

متن کامل

تحلیل محتوای کتابهای فارسی سال اول دبستان در ایران

کتاب درسی مهمترین و پر کاربردترین رسانه آموزشی در کشور ایران است. این رسانه با اهمیت در بردارنده بخشهای نوشتاری، تصویرها و تمرینهایی است که در راستای تحقق هدفهای کتاب انتخاب و سازماندهی می‌شوند. از سوی دیگر آموزش خواندن و نوشتن به عنوان کلید ورود به نظام آموزش رسمی کشور، اهمیت کتابهای درسی «بخوانیم و بنویسیم» را برای پایه اول ابتدایی دو چندان کرده است. پژوهش توصیفی حاضر درصدد بررسی چگونگی ارتبا...

متن کامل

تحلیل برنامه درسی کتاب مطالعات اجتماعی پایه هشتم متوسطه اول بر اساس رویکرد پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر

Objective: One of the main tasks of education is to increase students' knowledge about the dangers of drug addiction. The present study seeks to investigate the content of drug addiction in book of Social Studies. Method: A mixed method was used in this study to identify the components of drug addiction via descriptive analysis and then to evaluate and analyze the social studies curriculum thro...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 19

صفحات  119- 140

تاریخ انتشار 2017-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023